Dziś przypada 37 rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych.

Dokładnie 37 lat temu 31 sierpnia 1980 roku w Stoczni Gdańskiej strajkujący stoczniowcy podpisali porozumienia z przedstawicielami komunistycznej władzy. Wydarzenie to stało się fundamentem przemian, które doprowadziły do końca PRL i powstania III RP.

Podpisanie porozumień stanowiło zwieńczenie protestów w Stoczni Gdańskiej, które wybuchły latem tamtego roku. Były one reakcją na stale pogarszającą się sytuację ekonomiczną Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Brakowało żywności i podstawowych artykułów.

Strajk w Stoczni zorganizowali działacze Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W tej organizacji działali m.in. Krzysztof Wyszkowski, Anna Walentynowicz, Andrzej Gwiazda oraz Joanna Duda-Gwiazda, a także Lech Wałęsa.

Co warte odnotowania, strajk mógł się zakończyć już 16 sierpnia, gdy ówczesny dyrektor stoczni zgodził się na spełnienie początkowych postulatów. Stoczniowcy uznali jednak, że strajk należy kontynuować w akcie solidarności z innymi zakładami, które wtedy też podjęły strajk.

Utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, którego przewodniczącym został Wałęsa. Ostatecznie 31 sierpnia podpisano Porozumienia Sierpniowe, co zakończyło strajki. Najważniejszym spośród 21 postulatów strajkujących było utworzenie niezależnych od władzy wolnych związków zawodowych.

Oto pełna lista postulatów:

1. Utworzenie niezależnych od władzy i pracodawców związków zawodowych.
2. Prawa do strajku.
3. Wolności słowa, druku i publikacji.
4. Przywrócenia do pracy zwolnionych z powodów politycznych.
5. Podania w środkach masowego przekazu informacji o utworzeniu MKS i opublikowania listy postulatów.
6. Podjęcia działań na rzecz wyprowadzenia kraju z kryzysu.
7. Wypłacenia strajkującym wynagrodzenia za okres strajku.
8. Wzrostu płac o 2 tys. zł.
9. Gwarancji waloryzacji płac w stosunku do wzrostu cen i inflacji.
10. Pełnego zaopatrzenia rynku w artykuły żywnościowe.
11. Zniesienia cen komercyjnych i sprzedaży za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym.
12. Doboru kadry kierowniczej według kompetencji, a nie przynależności partyjnej, w tym zniesienia przywilejów dla MO i SB.
13. Wprowadzenia kartek na mięso i przetwory do czasu opanowania sytuacji na rynku.
14. Obniżenia wieku emerytalnego.
15. Zrównania rent i emerytur „starego portfela" do aktualnie wypłacanych.
16. Poprawy warunków pracy służby zdrowia.
17. Zwiększenia liczby miejsc w żłobkach i przedszkolach.
18. Wprowadzenia płatnego, trzyletniego urlopu macierzyńskiego.
19. Skrócenia czasu oczekiwania na mieszkanie.
20. Podwyżki diet.
21. Wprowadzenia wszystkich sobót jako dni wolnych od pracy.

przk/niezalezna.pl