75 lat temu, w nocy z 16 na 17 marca 1942 roku, Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Lublinie, wysyłając transporty Żydów do obozu zagłady w Bełżcu. Wydarzenia te zapoczątkowały Akcję Reinhardt - zaplanowaną przez nazistów zagładę Żydów na terenie Generalnego Gubernatorstwa.

„Likwidacja getta lubelskiego stanowiła preludium doskonale zaplanowanej operacji, mającej na celu wymordowanie całej ludności żydowskiej pozostającej na terenie Generalnego Gubernatorstwa i deportowanej w ten rejon, a później okręgu białostockiego, wykorzystanie pracy ofiar oraz grabież ich mienia” – charakteryzował istotę Akcji Reinhardt dr hab. Dariusz Libionka. („Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie”)

Na obszarze zajętym przez Niemców po agresji dokonanej na Polskę w 1939 r. znalazło się ok. 2,5 mln Żydów, z czego większość – ok. 1,5 mln mieszkała w Generalnym Gubernatorstwie.

We wrześniu 1941 r. naziści podjęli decyzję o budowie na terenach Generalnego Gubernatorstwa obozów zagłady ze stacjonarnymi komorami gazowymi, umożliwiającymi bardziej efektywne zabijanie Żydów. Pierwszy taki obóz powstał jeszcze w grudniu 1941 r. w Chełmnie nad Nerem (KL Kulmhof). W ciągu następnych miesięcy powstały także obozy zagłady w Bełżcu, Sobiborze, Treblince, na Majdanku i Auschwitz-Birkenau.

***

W obozie na Majdanku największego mordu dokonali naziści 3 listopada 1943 r. w ramach operacji „Erntefest”. Wówczas na terenie obozu hitlerowcy wymordowali ponad 18 tys. Żydów. Ofiarami byli Żydzi z obozów na Majdanku, jak również innych lagrów rozsianych po Lublinie. W masowych rozstrzeliwaniach w dniu 3 listopada uczestniczyli SS-mani m. in. Lwowa, Oświęcimia, funkcjonariusze Policji Porządkowej oraz Służba Bezpieczeństwa z Lublina. Akcja Dożynki była również realizowana w obozach pracy w Trawnikach (3 listopada – 10 tys. ofiar) i Poniatowej (4 listopada – 14 tys. ofiar). Można przypuszczać, że mord ten był związany bezpośrednio z powstaniami, które wybuchły między sierpniem a październikiem 1943 r. w obozach zagłady w Treblince i Sobiborze jak również w getcie w Białymstoku.

kk/dzieje.pl, majdanek.com.pl