Historyk Muzeum Historii Polski doktor Michał Kopczyński przypomina, że Konstytucja 3 maja reformowała funkcjonowanie władzy wykonawczej. Wówczas tę władzę dzierżył król, a ustawa zmieniała zasady jego powoływania znosząc wolną elekcję na rzecz dziedziczenia tronu.

Historyk przypomina, że Konstytucja z 1791 roku regulowała również funkcjonowanie władzy ustawodawczej. Tym samym wprowadzono Sejm gotowy, czyli kadencyjny. Do tej pory Sejmy staropolskie obradowały przez kilka tygodni, a po zakończeniu obrad posłowie przestawali być posłami. Sejm gotowy pozwolił na odrzucenie możliwości zrywania obrad przez liberum veto, które przeszło do historii

Niezwykle ważną reformą były zmiany społeczne, ponieważ - tłumaczy doktor Michał Kopczyński - Konstytucja 3 maja przyznała prawa polityczne mieszczaństwu zaś najbiedniejszej szlachcie, nieposiadającej ziemi, odebrała prawo głosu i decyzji w sprawach państwa.

Konstytucja 3 maja dawała mieszczaństwu prawo do bezpieczeństwa osobistego, prawo do posiadania majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w administracji państwowej, prawo nabywania szlachectwa. Stawiała też chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny.

Mimo głębokiej reformy państwa, Konstytucja 3 maja została obalona przez konfederację targowicką popieraną przez Rosję, w wyniku interwencji wojsk rosyjskich w czasie wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku. To w 1795 roku doprowadziło do trzeciego rozbioru Polski, która na 123 lata straciła niepodległość.

dam/IAR