Luiza Dołęgowska, Fronda.pl: Wiele ostatnich wypowiedzi polityków wskazuje, że powstanie komisja ds. badania wyłudzeń vatowskich. Jak taka komisja powinna działać, żeby osiągnąć zamierzony cel, aby w efekcie złodzieje znaleźli się tam, gdzie jest ich miejsce - czyli za kratami?

Janusz Szewczak, ekonomista, wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Finansów Publicznych: Od wielu lat domagałem się takiej komisji, mając świadomość co się działo i jaki rabunek dochodów podatkowych odbywał się za tych 8 lat rządów Platformy i PSL-u. Ale trzeba pamiętać, że jest to wielkie, logistyczne przedsięwzięcie, które musi być bardzo dobrze przygotowane, włącznie z nazwą komisji i określeniem, czym ona ma się zajmować.

Na razie wiedza opinii publicznej o tym, czym miałaby się dokładnie zajmować ta komisja, jest bardzo nikła.

Nie można tego sformułować w sposób nadmiernie ogólny, bo komisja musi mieć precyzyjnie określony cel swojego działania. I to nie może być komisja, która zajmie się naprawą polskiego systemu podatkowego, który jest potrzebny, niezbędny, postulowany przez wielu fachowców, ale na pewno wymagający lat. Tu potrzebne by były co najmniej cztery kadencje, żeby ten system skutecznie naprawić. Więc trzeba to zrobić bardzo profesjonalnie, mądrze, żeby już na starcie nie narazić komisji na to, że będzie niekończącym się gadulstwem i jakimś takim nudnym serialem. Ja zresztą podnoszę publicznie tę kwestię, że wymiar sprawiedliwości,  także sądy, jednak przede wszystkim prokuratura, powinna już działać i nie czekać, nie oglądajać się na efekty pracy komisji śledczej.

Czyli istnieją, bez względu na kwestie powstania komisji, istotne dowody, które pozwoliłyby już dziś postawić pewne zarzuty?

Jest wiele dowodów, poszlak, czy podejrzeń, wskazujących na ewidentne przestępstwa w tej materii, i można podejrzewać, że mogli się ich dopuścić prominentni politycy Platformy Obywatelskiej i PSL-u, rządu PO-PSL - zwłaszcza przez zaniechanie w sferze struktur skarbowych i ministerstwa finansów, wskazujących, że mogło wielokrotnie dochodzić do niedopełnienia obowiązków przez tych urzędników, wysokich rangą. Jeśli przedstawiciel związku celników, pan Siwy mówi, że zabraniano im zajmowania się paliwami; jeśli wiemy, że praktycznie nie kontrolowano tych tysięcy cystern, wjeżdżających do Polski; jeśli wiemy, że zgłaszane były do ministerstwa finansów skargi, pisma hurtowników, zrzeszeń, producentów, usługodawców, którzy wskazywali na skalę patologii i masowe wyłudzanie pieniędzy; jeśli wiemy, że były wiceminister finansów tego rządu, pan Jacek Kapica mówił w wywiadzie, że ,,nie było takich przepisów, to nie ścigali'' ; jeśli wiemy, że była afera hazardowa, która została zamieciona pod dywan, a jej autorzy, czy odpowiedzialni za nią, nawet w obliczu premiera Tuska zostali przecież zdymisjonowani…  - to są to istotne kwestie aby sprawą zając się już teraz. Taki stały bywalec studiów telewizyjnych jak pan Adam Szejnfeld, wiceminister w tamtym rządzie, który dzisiaj wypowiada się na każdy temat, przecież stracił wówczas stanowisko.

Powtarzam więc, że nie ma co czekać na efekty prac komisji, która jest przecież potrzebna, i którą trzeba bardzo profesjonalnie i mądrze przygotować, żeby nie popaść w pułapkę mówienia o wszystkim, czyli o niczym.

Czy mafie vatowskie, które wzbogaciły się niepomiernie, mogą dziś brać udział w finansowaniu protestów i prób obalenia rządu, aby wszystkie ich przestępstwa nie wyszły na jaw?

Mogą zasilać antypaństwową i antyrządowa działalność, oczywiście - tak, i to jest kolejna teza, którą stawiam, że były przekręty na 200-250 miliardów tylko z VAT-u, ale twierdzę, że drugie tyle, czyli  kolejne 250 mld trzeba by doliczyć z tytułu wyłudzeń i przestępstw w innej sferze podatkowej, np. unikania płacenia podatku CIT, praktycznie nieściągania podatku od hazardu a także oszustw polegających na przemycie towarów akcyzowych, czyli paliwa, papierosy, itd. Jeśli my dzisiaj słyszymy, że praktycznie nie ma tygodnia, żeby CBŚ Policji albo Straż Graniczna czy CBA nie rozbiły jakiejś nielegalnej fabryki papierosów czy gangu, handlującego hurtowo tytoniem, czy fałszywymi perfumami czy też podrobionym alkoholem - to pokazuje skale wielkich uszczupleń.

Tylko na przemycie towarów akcyzowych i na hazardzie, budżet państwa tracił rocznie około  20 mld zł. Czyli do tych 250 mld zł wyłudzeń, oszustw, karuzel vatowskich trzeba by doliczyć drugie 250 mld na wypłaconym podatku CIT od przedsiębiorstw, gdzie na masową skalę stosowana był tzw. agresywna optymalizacja podatkowa. Polegała ona na tym, że duże, zagraniczne firmy audytorskie, doradcze, consultingowe doradzały bankom i wielkim koncernom, jak w ogóle nie płacić podatków w Polsce. I to by było kolejne 250 mld, czyli w sumie w grę wchodzi około 500 mld złotych strat, jakie ponieśliśmy w wyniku złodziejstwa i nieudolności, bądź wręcz przyzwolenia.

Czy część z tych przestępstw jest już w jakiś sposób badana przez prokuraturę?

Są już prowadzone śledztwa, pan minister Ziobro podjął już śledztwa dotyczące podejrzeń np. w zakresie niedopełnienia obowiązku przez wysokich przedstawicieli - przez szefostwo Komisji Nadzoru Finansowego, kierowanej wówczas przez pana Andrzeja Jakubiaka, np. w sprawie SKOK-u Wołomin. Również w sprawach wyłudzeń vatowskich - tu minister Ziobro poinformował nawet o rozszerzeniu tego śledztwa. Jest sprawa pożyczki, zadziwiającej pożyczki prezesa NBP, pod kierownictwem prezesa Marka Belki  i gwarancji byłego ministra finansów Mateusza Szzczurka- pożyczki w kwocie 500 mln zł dla bankrutującego SK Banku w Wołominie. Takich poszlak, wskazujących na masową skalę popełniania tego typu przestępstw finansowych przeciwko państwu polskiemu i przeciwko obywatelom - bo okradanie budżetu państwa było okradaniem przeciętnego Kowalskiego, z tych pieniędzy, które mogły posłużyć budżetowi na pomoc socjalną, na ochronę zdrowia, na armię - jest wiele.

Gdyby podsumować, w jaki sposób miałaby działać komisja ds. wyłudzeń vatowskich i nielegalnych operacji podatkowych, jak by Pan to widział?

Po pierwsze - musi być mądrze sformułowany zakres prac komisji, po drugie - prokuratura powinna już działać, i nie czekając na komisję śledczą, dokonywać stawiania pierwszych zarzutów w tych sprawach, bo jest aż nadto dowodów na przestępczą działalność w tej sferze. Po trzecie - to powinno być bardzo profesjonalnie przygotowane, bo to może pokazywać, że kierunki wypływu tych pieniędzy były nie tylko wewnątrz kraju ale również w znaczącej skali na zagranicę - a więc zagraniczne, kosmopolityczne gangi wspólnie z krajowymi rozkradały dochody podatkowe . Tak więc praca powinna być niezwykle ekspercka, już przy samym tworzeniu podstaw funkcjonowania komisji. Należy skorzystać z wiedzy i z doświadczenia najlepszych specjalistów, a jest ich wielu - prof. Witold Modzelewski, prof. Maria Gintowt-Jankowicz, była sędzia Trybunału Konstytucyjnego czy też prof. Zbigniew Cieślak i prof. Chojna-Duch. Jest wielu kompetentnych fachowców o takim - powiedziałbym - pro-polskim i pro-poaństwowym nastawieniu. To musi być mądrze i profesjonalnie przygotowane i przeprowadzone, żeby efekty były na pokolenia, ale już we wrześniu powinny być postawione pierwsze zarzuty tym, którzy nie dopełnili obowiązków jako funkcjonariusze publiczni z art. 231 Kodeksu karnego.

Dziękuję za rozmowę