Maciej Replewicz, Oczko się odlepiło temu misiu… Biografia Stanisława Barei, Wydawnictwo Fronda PL, Warszawa 2015, ss. 489.

<<< KUP NIESAMOWITĄ BIOGRAFIĘ STANISŁAWA BAREI. NAPRAWDĘ WARTO!>>>


Zazwyczaj jest tak, że czytając biografie zagłębiamy się w życie danego człowieka. Poznajemy kontekst jego działalności, który zostaje ukazany jako tło dla wydarzeń czy uzasadnienie dla decyzji i na tym zwykle koniec. Książka Macieja Replewicza pod tytułem „Oczko się odlepiło temu misiu… Biografia Stanisława Barei” pozytywnie wyróżnia się spośród innych biografii właśnie pod tym względem. Mamy tu bowiem do czynienia z pasjonującym spojrzeniem na życie polskiego reżysera w ważnym okresie historycznym, przy czym w tymże kontekście odnajdziemy wiele własnych wspomnień. Lektura jest więc sentymentalną podróżą w głąb pamięci o przeszłości, a także – doskonale napisaną biografią rodzimego filmowca. Warto podkreślić, że znajdziemy w niej niepublikowane dotychczas dokumenty, fotografie i wypowiedzi przyjaciół reżysera. Rzucają one nowe światło zarówno na sylwetkę bohatera książki, jak i jego filmy. Jest to zatem obowiązkowa pozycja dla czytelnika zainteresowanego jak najgłębszym i najpełniejszym zrozumieniem jego filmów. Będzie ona również nieocenioną pomocą dla wszystkich tych, których zajmuje interpretacja filmów, ponieważ analiza nowych, nieznanych dotąd źródeł uwidacznia oryginalne konteksty interpretacyjne, które pozwalają lepiej zrozumieć dzieła Barei.

Po latach od powstania filmów – starsi widzowie wracają do nich z rozrzewnieniem. Młodsi – niestety często nie rozumieją zawartych w nich przekazów. Książka ta może być nieocenionym wstępem do poznania i zrozumienia klasyków, które w istocie stanowią nasze dobro narodowe i są znaczącym składnikiem polskiej tożsamości narodowej.

Stanisław Bareja kojarzy nam się ze swoimi kultowymi filmami, takimi jak „Miś”, „Alternatywy 4” czy „Zmiennicy”. Chętnie do nich wracamy, nieodmiennie śmiejemy się z doskonałych żartów sytuacyjnych i uważamy je za dobro narodowe. Któż nie zna cytatu z „Rejsu”: „Proszę pana, ja jestem umysł ścisły. Mnie się podobają melodie, które już raz słyszałem. Po prostu. No... to... poprzez... no, reminiscencje. No jakże może mi się podobać piosenka, którą pierwszy raz słyszę?”. Wszak cytaty z filmów Barei są wciąż żywe i na stałe zadomowiły się w naszym języku. Jednakże gdyby zapytać się widza, który notabene zna je i lubi o ich twórcę, pewnie powie niewiele. A szkoda. Maciej Replewicz pokazuje, że twórca tak doskonałych filmów miał równie pasjonujące jak jego filmy, lecz niełatwe, życie. Żywa narracja doskonale oddaje specyfikę doświadczeń Barei podczas kolejnych etapów jego życia.

Godne podkreślenia jest właśnie to, że autor świetnie uporządkował swój wywód, wydzielając z życia Barei okresy pozwalające bardzo wyraźnie dostrzec ewolucję postaci. Kolejne stadia rozwoju artysty zostały ukazane w sposób przemyślany i dowodzący zrozumienia dla bohatera – jego radości i trudności. Z biografii wyłania się człowiek doświadczający skrajnych ocen – od uwielbienia ze strony widzów po skazanie na zniszczenie i zapomnienie przez elity rządzące w PRL-u. Niedoceniany i ceniony, wyszydzany i podziwiany, ale – co istotne – wierny sobie, zdolny do poświęceń, błyskotliwy, niesłychanie inteligentny, potrafiący operować ironią. Mistrz w obnażaniu absurdów minionego ustroju.  

Książka Macieja Replewicza pod tytułem „Oczko się odlepiło temu misiu… Biografia Stanisława Barei” jest niewątpliwie warta poznania. Zainteresuje każdego czytelnika, który lubi czytać po prostu bardzo dobrze napisane i interesujące biografie. Przede wszystkim jest to jednak pierwsza rzetelna i dopracowana w najmniejszym szczególe biografia jednego z najważniejszych polskich reżyserów. Stanowi nieoceniony wkład w naszą wiedzę na temat jego życia – zmagań z ludźmi i kontekstem, w jakim przyszło mu funkcjonować. Zainteresuje więc również tych, którzy interesują się polską kinematografią. Autor zdołał perfekcyjnie uchwycić to, co zdeterminowało podejście Barei do filmu i uzasadnić jego wybory. Co ważne, zapewnił pogłębione studium osobowości swego bohatera, co zaowocowało niesłychanie interesującą opowieścią o pokorze, wytrwałości i życiu – pomimo przeszkód i dla wartości najwyższych.

Krzysztof Wróblewski

<<< KUP NIESAMOWITĄ BIOGRAFIĘ STANISŁAWA BAREI. NAPRAWDĘ WARTO!>>>