1. Wczoraj Najwyższa Izba Kontroli (NIK) ujawniła raport pokontrolny sprzed kilku lat, dotyczący negocjacji i zawarcia w ich wyniku umów gazowych z Rosją i jej koncernem Gazpromem z lat 2006-2011.

Ujawnione dokumenty potwierdzają informacje, które pojawiły się w niezależnych mediach wtedy, kiedy te negocjacje były prowadzone, a umowy podpisywane, że rząd Tuska był niesłychanie przychylny dla Rosjan.

Jak poinformował wczoraj na konferencji prasowej minister Piotr Naimski, pełnomocnik rządu d/s Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, polski rząd podczas negocjacji w latach 2028-2010, zrobił Gazpromowi prezent w wysokości 1 mld zł rezygnując z zaległych opłat za tranzyt.

Ponadto godząc się na utratę zysków z tranzytu rosyjskiego gazu przez Polskę (dokładnie ograniczając je tylko do 21 mln zł rocznie), podarował Gazpromowi kolejne 1,5 mld zł, oddał bez walki władzę w Europol Gazie - spółce zarządzającej gazociągiem Jamalskim, utrwalił zależność od Rosji wieloletnim kontraktem gazowym, wstrzymał także działania na rzecz dywersyfikacji dostaw gazu do Polski.

Naimski podkreślił także, że ówczesne negocjacje gazowe z Rosją były prowadzone „z pozycji kapitulanckiej” i w czasie ich trwania nawet nie podniesiono kwestii formuły cenowej zawartej w kontrakcie w rezultacie czego Polska za rosyjski gaz płaciła jedną z najwyższych cen w Europie.

2. Już jednak wtedy, kiedy te umowy były zawierane niezależni eksperci publicznie twierdzili, że są one korzystne tylko dla jednej strony Rosji i jej strategicznego koncernu Gazpromu, który realizuje przy pomocy surowców politykę Kremla w Europie.

Na przykład Jan Staniłko z Instytutu Sobieskiego zwracał wtedy uwagę, że zachowania i decyzje rządu Tuska tworzą wrażenie jakby nasz kraj chciał się zaopatrywać w gaz tylko w Rosji.

Wypunktował słabości zawartego kontraktu: oddanie Rosjanom kontroli nad gazociągiem, zamianę zaległych opłat za przesył gazu na rabat w cenie kupowanego gazu tylko rabat jest kilkakrotnie mniejszy od sumy zaległych opłat, (mimo, że ich część zasądził na rzecz EuRoPol Gazu arbitrażowy sąd w Moskwie), wreszcie „wiszenie” całego zaopatrzenia w gaz na aneksowanym starym kontrakcie jeszcze z początku lat 90-tych, podczas gdy pozostałe kraje zawierały z Gazpromem nowe umowy nawiązujące zapisami do tego, co współcześnie dzieje się na rynku gazowym.

3. Z kolei Mariusz Ruszel ekspert Instytutu Kościuszki zwrócił wtedy uwagę, że kontrakt gazowy przynosi więcej korzyści Rosji i że podłączenie się innych dostawców gazu do jamalskiej rury jest iluzją, bo 90% jej pojemności wykorzystują Rosjanie przesyłając gaz na Zachód, a pozostałe 10% wysyłając gaz do Polski.

W związku z tym żadna dodatkowa ilość gazu nie zostanie przesłana Gazociągiem Jamalskim.

Podkreślił sukces Rosji, która ta tyle powiększyła swoją władzę w EuRoPol Gazie, że bez jej zgody spółka nie jest w stanie podjąć żadnej strategicznej decyzji.

Jego zdaniem klincz we władzach spółki, będzie przenosił problemy na płaszczyznę międzyrządową a tutaj jesteśmy słabsi od Rosjan.

4. Przypomnijmy także, że dzięki zdecydowanej postawie klubu Prawa i Sprawiedliwości w Sejmie podczas debaty nad umową gazową z Rosją w 2010 roku, rząd Tuska zdecydował się skrócić kontrakt z Rosją z wynegocjowanego już roku 2037 do roku 2022.

Dzięki temu mamy teraz szansę po rozbudowie Gazoportu w Świnoujściu do pojemności 7,5 mld m3 i budowie Baltic Pipe do roku 2022, na niepodpisywanie kolejnego wieloletniego kontraktu gazowego z Rosją.

Niestety strat poniesionych w tym obszarze na skutek niekorzystnych dla Polski decyzji rządu Donalda Tuska, nie da się już wyrównać, choć niektórymi wątkami odtajnionego raportu NIK, powinna się jednak zainteresować polska prokuratura.

Zbigniew Kuźmiuk