Pasterka, czyli Msza święta odprawiana najczęściej o północy z 24 na 25 grudnia. Nawiązuje do tradycji pierwszych wieków chrześcijaństwa, gdy wierni regularnie uczestniczyli w nocnych nabożeństwach. Ten zwyczaj znany był już w czasach papieża Grzegorza I Wielkiego (pasterka była odprawiana w bazylice Matki Bożej Większej).