Minister sprawiedliwości i prokurator generalny Zbigniew Ziobro poinformował w rozmowie z Polską Agencją Prasową, że wydał prokuratorom wytyczne dotyczące zwalczania lichwiarskich pożyczek.

Szef resortu sprawiedliwości zapowiedział, że kierowane przez niego ministerstwo pochyli się w szczególności nad osobami starszymi, chorymi, "nieporadnymi życiowo".

"To nie tylko troska o to, by nie stała nam się krzywda na ulicy. To także pewność, że nikt - wykorzystując naszą krytyczną sytuację, niewiedzę, naiwność, sędziwy wiek czy niedołężność - nie oszuka nas i nie okradnie. Nie pozbawi wszystkiego"- wyjaśnia Ziobro.

Kto najczęściej pada ofiarą lichwiarskich pożyczek i oszustw finansowych?

"Perfidia firm oferujących lichwiarskie pożyczki polega na tym, że żerują na ludziach, którzy zapożyczają się, żeby starczyło im na przeżycie. Albo na sfinansowanie nagłych potrzeb, np. zakupu leków. To nie są ludzie, którzy biorą po kilkaset złotych pożyczki, żeby kupić nowe auto czy choćby telewizor. Potrzebują ich na chleb, na trochę lepsze święta albo prezenty dla wnuków"-powiedział minister sprawiedliwości.-Te osoby były do tej pory bezsilne i bezbronne. Prokuratura w zdecydowanej większości takich przypadków odmawiała wszczęcia śledztwa albo je umarzała. Wytyczne, które mówią także, w jaki sposób kwalifikować tego rodzaju przestępstwa, by nie można ich było pochopnie umorzyć ani nie uległy szybko przedawnieniu, mają to zmienić. Moim obowiązkiem i całej prokuratury jest ująć się za pokrzywdzonymi".

Prokurator generalny dodaje, że wiele spraw związanych z pożyczkami o charakterze lichwiarskim lub oszustwami finansowymi, w wyniku których ludzie tracili mieszkania, to afery na miarę Amber Gold, tyle że przemilczane, gdyż "w grę nie wchodziły miliony, a poszkodowani nie byli osobami, które mają jakieś oszczędności".

Wytyczne dla prokuratorów dotyczą „szczególnie skrupulatnego prowadzenia postępowania i eliminowania ryzyka pochopnych ocen, które mogą pojawiać się w przypadku zaniechania dokładnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy”. Działalność lichwiarska i związane z nią przestępstwa godzą przede wszystkim w osoby fizyczne, często bezsilne w starciu z przestępcami wyposażonymi w profesjonalne prawno-finansowe zaplecze doradcze.

"Z tych samych powodów konieczna jest zwiększona aktywność funkcjonariuszy organów prowadzących postępowanie przygotowawcze nadzorowane przez prokuratora, w szczególności w trakcie przesłuchania osoby pokrzywdzonej, tak aby zadawane w toku tej czynności pytania i sposób ich formułowania były zrozumiałe i dostosowane do jej poziomu intelektualnego(...)"-można przeczytać w wytycznych. Każdy przypadek będzie kompleksowo analizowany, a przy analizie należy każdorazowo ustalić czy pożyczkobiorca był w stanie zrozumieć zapisy umowy, którą zawarł- nierzadko- znajdując się w trudnej sytuacji życiowej.

Co rozumiemy przez "nieporadność życiową"? Brak wykształcenia, podeszły wiek, ułomność fizyczną bądź psychiczną i podobne okoliczności. Śledczy przesłuchają pokrzywdzonego lub osobę dla niego najbliższą bądź sprawująca nad nim opiekę. Od przesłuchiwanych śledczy muszą uzyskać informacje na temat stanu zdrowia poszkodowanego, zarówno psychicznego (upośledzenie umysłowe, zaburzenia czynności psychicznych, obniżenie sprawności umysłowej, choroba Alzheimera, uzależnienia, leczenie odwykowe), jak i fizycznego (stałe przyjmowanie leków, choroby oczu i wady wzroku).

W wytycznych zwrócono uwagę także na art. 286 k.k.: " kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8". Pożyczkodawcy bowiem często celowo zwlekają z dochodzeniem roszczeń przed sądem cywilnym. Pożyczkobiorcy dowiadują się o wysokości zadłużenia dopiero z orzeczenia zasądzającego należność, W tym momencie jest ona już znacznie wyższa od pierwotnej kwoty pożyczki. Z uwagi na przedawnienie, wystąpienie przez pożyczkobiorcę na drogę sądową okazuje się wtedy nieskuteczne.

JJ/źródło:wpolityce.pl