Czerniak stanowi około 2% wszystkich zachorowań na nowotwory. Zachorowalność na raka skóry wzrasta rocznie o 10%. Znajomość objawów czerniaka pozwala zachować czujność onkologiczną i wykryć chorobę we wczesnym stadium zaawansowania.

Objawy:

1. Owrzodzenie,

2. Świąd,

3. Zaczerwienienie,

4. Asymetria wzrostu,

5. Obwódka wokół znamienia, robiąca wrażenie „unoszącej się”.  

Aby trafnie rozpoznać tak niespecyficzne schorzenie, jakim jest rak skóry, uwagę powinny zwrócić wszelkie niepokojące objawy dotyczące szczególnie stref barwnikowych, niekoniecznie ciemnych, również niebieskich, sinych, czarnych, a nawet bezbarwnych. Współistniejące stany zapalane mogą być objawem wtórnego zainfekowania nowotworem skóry i nie zwalniają od podejrzenia czerniaka. Potencjalne objawy czerniaka mogą być związane z rozwijaniem się przerzutów w węzłach chłonnych lub odległych narządach, które mogą postępować szybciej niż zmiana miejscowa na skórze.

Ważny jest czas

Czerniak złośliwy ma wyjątkowo dużą zdolność do rozprzestrzeniania się poprzez naczynia chłonne i krwionośne, czyli tworzenia przerzutów. Dzieli się je na tzw. przerzuty miejscowe i odległe. Wśród przerzutów miejscowych wyróżnia się przerzuty satelitarne (powstają w bliskim otoczeniu guza), tranzytowe (umiejscowione na szlakach naczyń chłonnych) i przerzuty do węzłów chłonnych położonych w najbliższym otoczeniu guza. Przerzuty odległe mogą się pojawić w płucach, wątrobie, kościach, mózgu. Szczyt przerzutów występuje zwykle po pierwszym i drugim roku od rozpoznania choroby, ale zdarza się też, że tzw. przerzuty późne rozpoznaje się po 5-10 lat od rozpoznania choroby.

Leczenie

We wczesnym stadium czerniaka skóry jest on łatwy do wyleczenia – chirurg wycina go wraz z sąsiadującą tkanką. Kiedy jednak zmiana ma grubość ponad 1 mm, wykonuje się biopsję węzłów chłonnychznajdujących się w okolicach pieprzyka. Jeżeli po zbadaniu okaże się, że występują w nich komórki nowotworowe, niezbędne jest całkowite ich wycięcie oraz włączenie terapii systemowej w czerniaku. Leczenie czerniaka złośliwego jest dość inwazyjne dla organizmu. Kuracja zależna jest od stadium rozwoju raka. Najczęściej wycina się czerniaka chirurgicznie, a w dalszym leczeniu wykorzystuje się chemioterapię czerniaka skóry. Po zastosowaniu cyklostatyków nastąpić powinien regres komórek nowotworowych.

Inną metodą leczenia czerniaka skóry jest wykorzystanie radioterapii. Częstotliwość oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego powoduje uszkodzenie tkanek nowotworowych czerniaków. Ta metoda leczenia czerniaka jest bezbolesna, ale zabieg wymaga często kilkudziesięciu powtórzeń, które choć zabijają komórki rakowe, inwazyjnie działają również na resztę organizmu. Coraz częściej stosuje się immunoterapię, która polega na stymulacji układu odpornościowego do walki z rakiem. Do wciąż mało popularnych metod leczenia czerniaka należy terapia celowana. Lek celowany molekularnie hamuje mechanizmy i receptory komórek nowotworowych.

mod