Jak poinformował szef MSZ Zbigniew Rau, Sejm w najbliższych dniach ma się zająć nową ustawą o służbie zagranicznej. Jest to dokument wprowadzający wile bardzo istotnych zmian, których celem jest – jak podkreśla minister - „oddzielenie polityki od spraw urzędniczych”.

Najistotniejszą zmianą, jaką propaguje Ustawa jest przekazanie z mocy prawa archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych do dyspozycji Instytutu Pamięci Narodowej. Zbiory te będą tym samym możliwe do udostępniania dla zainteresowanych podmiotów, które prowadzą badania naukowe i przygotowują publikacje dziennikarskie, zgodnie z zasadami opisanymi w przepisach o IPN.

Komunistyczna przeszłość resortu spraw zagranicznych dobiegłaby więc tym samym do szczęśliwego końca. MSZ to ostatnie z kluczowych ministerstw, które dotychczas nie przekazało swoich zbiorów do możliwości weryfikacji dla polskiego społeczeństwa. Z pewnością zbiory dostarczą wiele cennych informacji, które do tej pory nadal są niejawne.


Najważniejsze obszary zmian to:

Ustawa wprowadza fundamentalne i systemowe zmiany w służbie zagranicznej. Stanowi remedium na stan obecny, czyli swoistą hybrydę elementów służby dyplomatyczno-konsularnej zakorzenionej w epoce PRL z próbami korekt tych PRL-owskich rozwiązań. Tym samym ustawa wprowadza to, czego najbardziej brakowało w rozwiązaniach dotychczasowych, a zatem rozróżnienie czynnika politycznego od czynnika urzędniczego.

Druga kwestia sprowadza się do szerokiego otwarcia służby zagranicznej, w tym korpusu dyplomatycznego na ludzi, którzy albo są u progu kariery zawodowej i chcą wybrać służbę zagraniczną lub na takich, którzy zdobyli specjalistyczne doświadczenia zawodowe poza służbą zagraniczną, ale uznają, że w tej służbie mogą dalej te doświadczenia wzbogacać i realizować karierę.

Trzecia kwestia to udostępnienie zasobów archiwów MSZ i przekazanie ich do dyspozycji Instytutu Pamięci Narodowej. Warto w tym miejscu podkreślić, że MSZ to ostatni z kluczowych resortów w Polsce, który będzie podlegał takim regulacjom.

Z kolei w art. 78 projektu czytamy:

Art. 78. 1.Minister Spraw Zagranicznych w terminie 60 dni od dnia wejścia w życie ustawy przekaże do archiwum Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu dokumenty, zbiory danych, rejestry i kartoteki, o których mowa w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz. U. z 2019 r. poz. 1882 oraz z 2020 r. poz. 1273), a także akta pracowników służby zagranicznej, wytworzone lub gromadzone w okresie do dnia 31 grudnia 1990 r. 2. Przepisy art. 25 ust. 2–6 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu stosuje się odpowiednio.

 

mp/msz/wpolityce.pl