6 sierpnia 2020 r. prezydent Donald Trump ogłosił dekret zakazujący amerykańskim firmom przeprowadzania transakcji z chińskimi koncernami Tencent i ByteDance, które są właścicielami aplikacji WeChat i TikTok. Oficjalnym motywem podawanym przez administrację są względy bezpieczeństwa narodowego w obszarze komunikacji i technologii cyfrowych. W ocenie amerykańskiego prezydenta swobodne funkcjonowanie wskazanych wyżej aplikacji na rynku USA zagraża bezpieczeństwu danych użytkowników, do których dostęp może uzyskać Komunistyczna Partia Chin.

Zakaz wobec koncernów ma wejść w życie po upływie 45 dni i dotyczyć ma tylko wskazanych aplikacji, jednak już teraz zauważalne są pierwsze konsekwencje prezydenckiego dekretu. Od czwartku (6 sierpnia) do piątku (7 sierpnia 16:00) szacunkowa wartość koncernu Tencent spadła na hongkońskiej giełdzie o ponad 5%. W odniesieniu do aplikacji TikTok pojawiły się natomiast informacje o negocjacjach wprowadzonych przez koncern Microsoft w sprawie jej wykupienia. Koncern podał do wiadomości, że posiada w tym względzie pełne poparcie administracji Donalda Trumpa. Gdyby transakcja doszła do skutku, Microsoft zyskałby kontrolę nad aplikacją nie tylko na rynku USA, ale również w Australii, Kanadzie i Nowej Zelandii. Według wyliczeń portalu Forbes wartość transakcji mogłaby wynieść nawet 20 mld dolarów, co uzasadnia istniejąca baza użytkowników, jak i znaczne możliwości rozwoju oraz jej komercjalizacja w przyszłości. Stany Zjednoczone są trzecim po Indiach i Chinach państwem z największą liczbą aktywnych użytkowników tej aplikacji, która według różnych szacunków wynosi 40-80 mln. Co również istotne, TikTok cieszy się znaczną popularnością wśród młodych ludzi – według danych Oberlo aż 41% użytkowników to osoby w przedziale wiekowym 16-24.

Przejęcie TikToka przez Microsoft pozwalałoby na osiągnięcie kilku równoległych celów. Po pierwsze dynamiczna ekspansja chińskiego koncernu w amerykańskiej cyberprzestrzeni jest dla władz USA nie do przyjęcia, gdyż zapewnia to możliwość kształtowania przez władze chińskie sytuacji społeczno-politycznej. „Nacjonalizacja” TikToka wyeliminowałaby możliwość chińskiej ingerencji bez marnotrawienia komercyjnego potencjału aplikacji. Po drugie taki ruch zapewniłby dostęp do ogromnej bazy danych, a tym samym znacząco wzmocniłby pozycję amerykańskiego koncernu i stworzył realne podstawy do rywalizacji z Google i Facebookiem. Po trzecie dekret ma poprawić słabe notowania Donalda Trumpa w związku z zaplanowanymi na listopad 2020 r. wyborami prezydenckimi. Głośna sprawa z jednej strony pozwala na częściowe przykrycie trudnej sytuacji epidemicznej w USA (ponad 160 tys. zgonów), z drugiej wpisuje się w narrację mówiącą, że to jedynie Donald Trump jest w stanie utrzymać twardy kierunek w polityce wobec Chin.

WeChat stanowi z kolei aplikację, której znaczenie dalece wykracza poza funkcję klasycznego komunikatora i oferuje również możliwości realizowania mikropłatności (WeChat Pay), publikowania postów, zdjęć czy założenia publicznego profilu. Wszechstronność platformy sprawia, że jest ona niezwykle cennym źródłem danych nie tylko dla koncernu Tencent, ale również dla chińskich władz. WeChat pozostaje niezmiennie głównym narzędziem komunikacji wśród Chińczyków, zarówno w kraju, jak i zagranicą (1 mld użytkowników) a tym samym oferuje służbom ChRL możliwość infiltracji bądź cenzury środowisk lub jednostek, które uznają za niebezpieczne. Decyzja o odcięciu WeChata umożliwi władzom amerykańskim zdecydowane ograniczenie komunikacji i przepływu danych kanałami, których nie są w stanie w pełni kontrolować.

Nakreślone wyżej działania administracji amerykańskiej wskazują, że konfrontacja z Chinami w coraz większym stopniu prowadzić będzie do fragmentaryzacji i regionalizacji Internetu. Inicjatywa „Czystej Sieci” odnosi się wprawdzie do USA, ale można oczekiwać, że podobnie jak w przypadku 5G, dyplomacja amerykańska będzie podejmować działania na rzecz przyjęcia podobnych rozwiązań w państwach sojuszniczych.

 

Artykuł pierwotnie ukazał się na stronie think tanku Warsaw Institute.

[CZYTAJ TEN ARTYKUŁ]