J. Wroblewski: 1 marca oddajemy hołd żołnierzom niepodległościowego podziemia. Jest tak wiele obchodów, inicjatyw, że nawet nie można ich wszystkich zliczyć. Wreszcie.
T. Płużański: W tegoroczne obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych włączyło się faktycznie całe mnóstwo organizacji. Ta eksplozja patriotyzmu jest głównie dziełem młodych osób. Niewątpliwie jest to wypełnianie luki w naszej historii, która istnieje, bowiem władze państwowe powinny informować o wiele szerzej o tym święcie. Brakuje wciąż dużej, oficjalnej kampanii informacyjnej.
Ale na naszych oczach wyklęci zwyciężają, odzyskują należną im część, której nie dało się zastrzelić, zakopać, zasypać wapnem.
Tak, po 60-70 latach wracają do świadomości Polaków. Młodzi znajdują w żołnierzach wyklętych swoich rówieśników, którzy po zakończeniu wojny z Niemcami potrafili walczyć o Polskę. Oni widzą w nich wzór do naśladowania. Jak wyklęci zostali fizycznie zamordowani, to władze PRL z podobną determinacją mordowały pamięć o nich. Mieli po prostu zaginąć na zawsze. „Łączka” na Powązkach jest takim przykładem. Ona miała zatrzeć wszelkie ślady. Tak jak powiedziałeś, posypywano wapnem, aby nie zostali odnalezieni, ubrani nawet w niemieckie mundury. Jednak ten szatański plan komunistów, aby ich wymazać z pamięci, z historii nie udał się. Poniósł fiasko. Tegoroczne obchody są tego dowodem.
Twój tata był najbliższym współpracownikiem rtm Pileckiego. Otrzymał karę śmierci, został ułaskawiony. On wiedział, że nastąpi taki dzień chwały?
Ojciec po tych przeżyciach okupacyjnych niemieckich i sowieckich, po tym co przeszedł we Wronkach i na Rakowieckiej i co widział stracił jednak tą nadzieję, że Polska kiedykolwiek się odbuduje. Gdy nastał 1989 r, wydawało się jemu i nam, że wolna Polska się ziściła. Później zobaczył, że to nie do końca tak jest. Ubolewał, że grupa rtm Pileckiego jest ciągle zapomniana. To był ten kontrast, że o bohaterach w wolnym kraju się nie mówi. On zmarł w 2002 r. Dziś myślę, że gdyby widział jak wygląda to święto wyklętych, to łza by mu się z w oku zakręciła. Bo mówi się o wyklętych nie jak o bandytach, ale właśnie o bohaterach. To jest ich właściwe miejsce; na pomnikach, uznając ich walkę i ich męczeństwo.
Nie prześpijmy więc tych obchodów. Włączmy się w nie z energią, z rodzinami i znajomymi. Nie odpuszczajmy...
Tak, podkreślam zawsze, że cudem udało się przeprowadzić i utrzymać to święto, dzięki determinacji Janusza Kurtyki i Lecha Kaczyńskiego. Prezydent Komorowski je uznał i zostawił. Szczęśliwie to święto mamy i musimy je pielęgnować. Ważne aby było jak najwięcej inicjatyw i naszej aktywności. Liczne obchody nadają temu właściwy sens. Dobrze, aby większość Polaków się dowiedziała kim byli wyklęci.
Rozmawiał Jarosław Wróblewski
PROGRAM SPOŁECZNYCH OBCHODÓW
NARODOWEGO DNIA PAMIĘCI ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH
w 2013 ROKU
Społeczny Komitet Obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” skupia ponad 80 organizacji i środowisk patriotycznych, pragnących w dniu 1 marca wspólnie uczcić Bohaterów Antykomunistycznego Podziemia.
Patronat medialny nad obchodami Komitetu ma portal Fronda.
28 lutego (czwartek)
Uniwersytet Warszawski, Pałac Kazimierzowski (Sala im. Brudzińskiego)
♦ 18:00 Pokaz filmów o Żołnierzach Wyklętych. Po projekcji spotkanie z Janiną Borychowską - jedną z bohaterek filmu Sny stracone, Sny odzyskane (reż. Arkadiusz Gołębiewski), Witalisem
Skorupką - żołnierzem AK, więźniem komunistycznych katowni, Prezesem Stowarzyszenia
Skazanych na Karę Śmierci, oraz Tadeuszem Płużańskim, historykiem, autorem książki
"Bestie".
org. Stowarzyszenie Studenci dla Rzeczypospolitej, Stowarzyszenie Solidarni 2010, KZ Solidarność
Bazylika Św. Krzyża (Krakowskie Przedmieście)
♦ 18:45 Uroczysta Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
Uhonorowanie pana Wacława Sikorskiego ps. "Bocian", żołnierza AK skazanego przez komunistów na karę śmierci, medalem "Zło dobrem zwyciężaj".
Podziemna Armia Powraca!
Koncert z udziałem Leszka Czajkowskiego, Pawła Piekarczyka i Jerzego Zelnika.
org. Stowarzyszenie 13 Grudnia
1 marca (piątek)
Wejście na stację Metro-Centrum ("Patelnia")
♦ 16:00-18:30 akcja informacyjno-ulotkowa, pieśni Żołnierzy Wyklętych
♦ 17:30-22:00 pokaz filmów Aliny Czerniakowskiej:
Czy warto było tak żyć (o Stanisławie Sojczyńskim "Warszycu"), Dziewczyny z tamtych lat (o młodziutkich weterankach AK, które przeżyły nowy koszmar w więzieniach UB), Jeszcze się Polska o nas upomni (o losach Polaków - bohaterów narodowych, walczących o niepodległość ojczyzny podczas II wojny światowej i w czasach PRL), W sprawie generała Fieldorfa.
UROCZYSTOŚCI CENTRALNE
♦ 19:00 Zgromadzenie przed Grobem Nieznanego Żołnierza
Apel Poległych, złożenie kwiatów.
♦ 20:20 Przemarsz do Archikatedry św. Jana.
♦ 21:00 Uroczysta Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
UROCZYSTOŚCI LOKALNE W 19 MIEJSCACH UPAMIĘTNIEŃ
2 marca (sobota)
Dom Dziennikarza, ul. Foksal 3/5
♦ 10:00-20:00 Jeszcze się Polska o nas upomni ...
I Warszawski Maraton Filmowy o Żołnierzach Wyklętych
(program pokazu 17 filmów: www.solidarni.waw.pl; www.1marca51.pl)
org. Stowarzyszenie "Solidarność Walcząca - Oddział Warszawa", Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Patronat Honorowy: Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Powstania Warszawskiego
Warszawa
♦ 12:00-15:00 Warszawska Masa Krytyczna
Przejazd rowerzystów do kościoła św. Katarzyny na Służewiu. Ok. 14:00 wystąpienie księdza prałata Józefa Maja oraz historyka.
org. Warszawska Masa Krytyczna. Patron honorowy: Instytut Pamięci Narodowej
Kwatera Korporacji Akademickiej Sarmatia (ul. Bracka 20a)
♦ 17:00 Otwarcie wystawy Korporanci: Studenci Niepokorni - Żołnierze Wyklęci.
org. Korporacja Akademicka Sarmatia. Patronat Stowarzyszenia Filistrów Polskich Korporacji Akademickich
Katedra Polowa Wojska Polskiego (ul. Długa)
♦ 18:00 Msza Święta w intencji Żołnierzy Podziemia Niepodległościowego
Polska była, jest i będzie! Koncert Galowy:
Wiesław Ochman - tenor; Dagmara Miller - mezzosopran; Karina Skrzeszewska – sopran;
Marcin Rogoziński - dramaturg; Rafał Żurakowski - tenor; Orkiestra Symfoniczna i Chór
Filharmoni Opolskiej im. Józefa Elsnera pod batutą Bartosza Żurakowskiego.
org. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość, Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, Ogólnopolski Związek Żołnierzy Batalionów Chłopskich,
Federacje Organizacji Niepodległościowych, Centrum Przygotowań Programów Patriotycznych. Patronat Honorowy: biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek
Kino "Wisła" (Plac Wilsona)
♦ 20:00 Retrospektywa Festiwalu Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci (Gdynia 2012):
Byłem Żołnierzem AK - reż. Marek Widarski, Sny stracone, sny odzyskane - reż. Arkadiusz
Gołębiewski, filmy nakręcone przez młodzież o "Roju", "Puszczyku" oraz Józefie Bandzo
"Jastrzębiu - żołnierzu Łupaszki". Po projekcji panel dyskusyjny z udziałem Józefa Bandzo
"Jastrzębia" i Stanisława Krupy, głównego bohatera filmu Bylem żołnierzem AK, prowadzony
przez Jana Rumana (IPN).
org. Urząd Dzielnicy Żoliborz, Festiwal Filmowy "Niepokorni Niezłomni Wyklęci" w Gdyni
3 marca (niedziela)
Kościół p.w. Imienia Najświętszej Maryi Panny (Warszawa-Międzylesie, ul. Bursztynowa 16)
♦ 18:00 Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
Klub Gazety Polskiej Wawer, Komitet PiS Wawer
Kościół p.w. św. Klemensa (ul. Karolkowa 49)
♦ 14:00 Msza Święta w rycie trydenckim w intencji Żołnierzy Wyklętych
Centrum Kultury i Tradycji Wiedeń 1683
6 marca (środa)
Dom Dziennikarza (ul. Foksal 3/5)
♦ 18:00 Debata o Żołnierzach Wyklętych z udziałem prof. Jana Żaryna i dr. Leszka Żebrowskiego.
org. Stowarzyszenie Solidarni 2010, Klub Ronina
Kwatera Korporacji Akademickiej Sarmatia (ul. Bracka 20a)
♦ 19:00 Przegląd filmów poświęconych Żołnierzom Wyklętym.
org. Korporacja Akademicka Sarmatia ( k.sarmatia@gmail.com )
6.03 O godz. 19:00 zapraszamy na Kwaterę filmową i maraton filmów na temat Żołnierzy Wyklętych
9 marca (sobota)
Kwatera Korporacji Akademickiej Sarmatia (ul. Bracka 20a)
♦ 11:00 Konferencja naukowa Korporanci: Studenci Niepokorni - Żołnierze Wyklęci.
W programie referaty: dr. Wojciecha Muszyńskiego (IPN Warszawa), dr. Rafała
Sierchuły (IPN Poznań), Michała Wołłejki i dr. Andrzeja Ossowskiego (Zakł. Medycyny
Sądowej PUM).
23 lutego (sobota)
BŁONIE, Centrum Kultury, piętro II
♦ 17:00 pokaz filmu p.t. Czy warto było tak żyć o Stanisławie Sojczyńskim ''Warszycu"
oraz spotkanie z twórczynią dokumentu Aliną Czerniakowską.
org. Stowarzyszenie Błonie - Leszno "Dobro Wspólne", Komitet PiS Błonie, Stowarzyszenie "Solidarność Walcząca - Oddział Warszawa". Patronat honorowy: Mariusz Błaszczak, przewodniczący klubu parlamentarnego PiS.
27 lutego (środa)
KOBYŁKA, Hotel Gregory, ul. Napoleona 4
♦ 18:00 Uroczystość nadania imienia Rotmistrza Witolda Pileckiego Klubowi Gazety Polskiej w
Kobyłce. Gościem honorowym będzie córka Rotmistrza, pani Zofia Pilecka-Optułowicz. Przedstawienie Golgota Wyklętych w wykonaniu uczniów ZS nr 5 w Wołominie.
org. Klub Gazety Polskiej w Kobyłce, Zespół Szkół nr 5 w Wołominie
28 lutego (czwartek)
MILANÓWEK, Miejskie Centrum Kultury (ul. Kościelna 3)
♦ 19:00spotkanie poświęcone pamięci Żołnierzy Wyklętych z pokazem filmu Aliny Czerniakowskiej On wierzył w Polskę o gen. Emilu Fieldorfie ,,Nilu" zamordowanym 24 lutego 1953 r.
org. Powiatowy Klub Historyczo-Dziennikarski w Grodzisku Mazowieckim, Fundacja Rozwoju Obywatelskiego w Milanówku, Stowarzyszenie "Solidarność Walcząca - Oddział Warszawa"
UROCZYSTOŚCI POZA WARSZAWĄ
1 marca (piątek)
CIECHANÓW
♦ 18:00 złożenie kwiatów pod katownią PUBP (ul. 11 Pułku Ułanów Legionowych 21)
oraz inscenizacja.
♦ 19:30 Powiatowe Centrum Kultury i Sztuki (ul. Strażacka 5):
spektakl Wyklęci w wykonaniu Teatru NieTeraz z Tarnowa.
współorg. Festiwal Filmowy "Niepokorni Niezłomni Wyklęci" w Gdyni
MILANÓWEK
♦ 18:00 Kościół św. Jadwigi: Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
Po Mszy przejście na Plac Stefana Starzyńskiego i uroczysty wiec.
♦ 20:00 Milanowskie Centrum Kultury: pokaz filmów o Żołnierzach Wyklętych.
org. Kibice Legii Warszawa; Klub Gazety Polskiej w Milanówku, Stowarzyszenie "Solidarność Walcząca - Oddział Warszawa".
WOŁOMIN
♦ 12:00 ZS nr 5 ul. Lipińska 16 (mała sala gimnastyczna): wykład prof. Romualda Szeremietiewa
o Żołnierzach Wyklętych
♦ 12:40 ZS nr 5 ul. Lipińska 16 (boisko): rekonstrukcja Odbicie więźniów z katowni UB.
♦ 14:00 Msza Święta w kościele Matki Bożej Królowej Polski (ul. Kurkowa 35).
♦ 15:00 Spektakl patriotyczny Golgota Wyklętych w wykonaniu młodzieży Zespołu Szkół nr 5
♦ 15.30 Apel Poległych i złożenie kwiatów pod pomnikiem Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych przy
ulicy Przejazd.
♦ 16.00 Złożenie kwiaty przed pomnikiem w miejscu katowni NKWD (ul. Piaskowa 3).
♦ 16.30 Odsłonięcie tablicy poświęconej „Bohaterom Ziemi Wołomińskiej, którzy cierpieli i ginęli z rąk hitlerowskich i stalinowskich oprawców” (Zespół Szkół nr 5)
org. Burmistrz Wołomina, Starosta Wołomiński, Zespół Szkół nr 5 w Wołominie, Związek Strzelecki „Strzelec”, Powiatowe Stowarzyszenie „Przymierze Samorządowe” w Wołominie, Klub Gazety Polskiej w Kobyłce, Stowarzyszenie 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. Patronat honorowy: poseł RP Jacek Sasin
OSTRÓWEK (gm. Klembów), ul. Leśna
♦ 13:00 pomnik upamiętniający ofiary obozu orzejściowego NKWD
♦ 13:40 Msza w kościele Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła Ostrówek ul. Słoneczna 5
org. Klub Gazety Polskiej w Kobyłce, Zespół Szkół w Klembowie, Zespół Szkół w Ostrówku
PUŁAWY
♦ 16:30 Młodzieżowy Dom Kultury w Puławach przy ul. Sieroszewskiego:
Projekcja Filmu "Żołnierze Wyklęci" i wykład historyczny Sławomira Pacia.
♦ 17:30 Przejście do Kościoła p.w. Matki Bożej Różańcowej:
♦ 18:00 Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych.
♦ 19:00 Marsz Żołnierzy Wyklętych: spod kościoła pod Krzyż przed budynkiem byłego UB.
org. Stowarzyszenie "Przeszłość - Przyszłości"
3 marca (niedziela)
KOBYŁKA, Bazylika Św. Trójcy
♦ 8:30 Msza Święta w intencji w intencji Rotmistrza Witolda Pileckiego i Żołnierzy Wyklętych.
org. Klub Gazety Polskiej w Kobyłce
GRODZISK MAZOWIECKI
♦ 12:45 Kościół św. Anny: Msza Święta w intencji Żołnierzy Wyklętych
♦ 14:00 Miejskie Centrum Kultury: zakończenie II Konkursu Historycznego Wiedzy o Żołnierzach
Wyklętych, ogłoszenie wyników i wręczenie nagród. Wykład prof. Jana Żaryna.
org. Powiatowy Klub Historyczno-Dziennikarski w Grodzisku Mazowieckim, Klub Gazety Polskiej w Milanówku
5 marca (wtorek)
WOŁOMIN, Miejski Dom Kultury
♦ 11:00 Projekcja filmu Arkadiusza Gołębiewskiego i prelekcja prof. Jana Żaryna dla młodzieży szkolnej poświęcona Żołnierzom Podziemia Niepodległościowego.
org. Burmistrz Wołomina
7 marca (czwartek)
ŁOMIANKI, Dom Kultury (ul. Wiejska 12a), wejście od ul. Gościńcowej
♦ 19:00 Wieczór Pamięci poświęcony Żołnierzom Wyklętym p.t. O nas się Polska jeszcze upomni:
- program poetycko - muzyczny;
- projekcja filmu Czy warto tak było żyć oraz spotkanie z reżyserką Aliną Czerniakowską.
- wspomnienia Żołnierzy Wyklętych.
org. Dom Kultury w Łomiankach, Stowarzyszenie Dobro Wspólne, Stowarzyszenie "Solidarność Walcząca - Oddział Warszawa"
ZGIERZ, Klub im. R. Dmowskiego, ul. Długa 29a
♦ 17:30Wykład prof. Jana Żaryna „Żołnierze Wyklęci”.
org. Klub im. Romana Dmowskiego w Zgierzu
21 marca (czwartek)
OTWOCK, aula Liceum Ogólnokształcącego im. K.I. Gałczyńskiego
18:00 Żołnierze Wyklęci - Polska może być dumna ze swojej historii.
Konferencja historyczna z udziałem dr Leszka Żebrowskiego i Huberta
Kossowskiego. Prezentacja grupy rekonstrukcyjnej. Występ grupy
artystycznej "Intuicja". Kiermasz publikacji na temat Żołnierzy Wyklętych.
org. Urząd Miasta Otwock, Klub Gazety Polskiej w Otwocku. Patronat: Prezydent i Przewodniczący Rady Miasta.
JW