– Naszym obowiązkiem jest obrona naszych obywateli. Od teraz obywatele Rosji ubiegający się o wizę do Unii Europejskiej będą musieli zastosować się do bardziej rygorystycznych zasad. Przyjazd do UE i swobodne zamieszkiwanie na jej terytorium to przywilej, a nie coś, co należy brać za pewnik – oświadczyła szefowa unijnej dyplomacji Kaja Kallas.

Z kolei wiceszefowa Komisji Europejskiej ds. suwerenności technologicznej, bezpieczeństwa i demokracji Henna Virkkunen podkreśliła, że nowe przepisy mają związek z rosnącym ryzykiem wykorzystania migracji przez Moskwę jako narzędzia destabilizacji.

– Rosja stosuje metody hybrydowe, a jej agresja obejmuje nie tylko front wojenny, ale także przestrzeń informacyjną i społeczną – zaznaczyła Virkkunen.
Zgodnie z nowymi regulacjami, wizy mają być przyznawane głównie osobom z kręgów niezależnych wobec Kremla – opozycjonistom, dziennikarzom i obrońcom praw człowieka. Uprawnieni pozostaną również członkowie rodzin Rosjan już mieszkających w UE oraz osoby zatrudnione w transporcie międzynarodowym, np. marynarze czy kierowcy.

W praktyce oznacza to, że większość obywateli Federacji Rosyjskiej straci możliwość regularnego podróżowania do Unii Europejskiej. Dodatkowo zlikwidowanie wiz wielokrotnego wjazdu ma umożliwić władzom częstsze i bardziej szczegółowe sprawdzanie każdego wniosku.

Komisja Europejska zwróciła uwagę na rosnącą liczbę obywateli rosyjskich przebywających na Węgrzech i w Serbii. Choć Serbia nie jest członkiem Unii, posiada umowę o ruchu bezwizowym z UE i stosunkowo łatwo przyznaje paszporty Rosjanom, co zdaniem Brukseli otwiera „tylne drzwi” do wspólnoty.
– Widzimy wzrost liczby rosyjskich obywateli przenikających do UE przez Serbię i Węgry. Musimy zapobiec takim sytuacjom – zaznaczono w komunikacie Komisji.

Przed pandemią COVID-19, w 2019 roku, Rosjanie otrzymali ponad 4 miliony wiz Schengen. Po agresji na Ukrainę liczby spadły dramatycznie – w 2023 roku było ich mniej niż 450 tysięcy, a w 2024 roku zatwierdzono 541 tysięcy wniosków, z czego blisko połowa to wizy wielokrotnego wjazdu. Najwięcej dokumentów wydano we Włoszech, Francji i Hiszpanii.

Od 2022 roku wiele państw strefy Schengen – w tym Polska, Litwa, Łotwa, Finlandia i Dania – całkowicie zawiesiło wydawanie wiz turystycznych dla Rosjan.

Rosyjski opozycyjny politolog Aleksandr Morozow uznał decyzję Brukseli za „nieuniknioną konsekwencję wojny”.

– Podczas wojny Rosjanie nieuchronnie doświadczają niedogodności i będą ich nadal doświadczać. Powrót do normalnych zasad wizowych przed końcem wojny jest nie do pomyślenia – stwierdził Morozow w rozmowie z portalem Vot Tak.

Nowe przepisy mają wejść w życie w najbliższych tygodniach.