4 października 1582 roku bullą „Inter gravissimas”, ówczesny papież Grzegorz XIII wprowadził obowiązujący do dziś, a nazwany jego imieniem kalendarz gregoriański. Opracowali go na papieskie zlecenie dwaj ówcześni wybitni astronomowie: jezuita Christopher Clavius oraz lekarz Luigi Lilio. Zmiana kalendarza wymusiła sytuację „połknięcia” 10 dni z 1582 roku i tak, bezpośrednio po 4 października nastąpił wówczas od razu 15 października.

Swego rodzaju ofiarą tej zmiany została choćby jedna z najwybitniejszych chrześcijańskich mistyczek, a zarazem doktor Kościoła, pochodząca z Avila, hiszpańska karmelitanka bosa - św. Teresa od Jezusa. Jako, że zmarła ona w okolicach północy z 4 na 5 października 1582 roku, do dziś podaje się dwie daty jej przejścia do wieczności: 4 oraz 15 października. Choć bose zakony karmelitańskie wspominają swą założycielkę 15 października.

Odejście od obowiązującego na Starym Kontynencie od 46 roku przed Chrystusem, a opracowanego na życzenie Juliusza Cezara,  kalendarza juliańskiego, wynikało z potrzeby ściślejszego dostosowania dat kalendarzowych do pór roku. W przypadku kalendarza juliańskiego po 131 latach równonoc przesuwała się bowiem o dzień, natomiast opóźnienie kalendarza gregoriańskiego  w stosunku do czasu astronomicznego jest już znacznie mniejsze i wynosi zaledwie 1 dzień na 3000 lat.

Polski król Stefan Batory był w ścisłej awangardzie absolutnych pionierów pośród ówczesnych światowych władców, którzy jako pierwsi implementowali nowy kalendarz w swoich krajach. Obok Rzeczpospolitej były to jeszcze Hiszpania, Portugalia i niemal całe Włochy.

Do końca 1582 roku kalendarz gregoriański wprowadzili też u siebie Francuzi, Austria oraz Czechy, ale już protestancka część Niemiec uczyniła to dopiero w 1700 roku, a Wielka Brytania i jej imperialne posiadłości w roku 1752. W Rosji kalendarz juliański obowiązywał jeszcze do 1918 roku, a w Grecji do 1923 roku. Jako ostatnie dotąd państwo na świecie, kalendarz gregoriański wprowadziła 5 lat temu Arabia Saudyjska.

 

ren/B. Kumor „Historia Kościoła”, M. Banaszak „Historia Kościoła katolickiego”