Ponad 3,2 tys. Żydów znalazło się na Liście Ładosia, którą opracował i wydał Instytut Pileckiego. To lista zawierająa dane zidentyfikowanych posiadaczy paszportów latynoamerykańskich, dzięki którym polscy dyplomaci w Szwajcarii próbowali ratować Żydów przed zagładą.

Ze wspomnianą publikacją zapoznała się już Polska Agencja Prasowa. Całość liczy 180 stron i opatrzono ją obszernym komentarzem, w którym czytamy o działaniach grupy Ładosia.

Jak informuje Instytut Pileckiego:

„To pierwsza próba odtworzenia imiennej listy tych, dla których przygotowano dokumenty. Na liście tej obecnie znajdują się 3262 osoby. Część z nich przeżyła wojnę, części z nich nie udało się uratować, losy wielu są nadal nieznane”.

Działający w grupie dyplomaci nielegalnie kupowali, sporządzali oraz dostarczali zagrożonym Zagładą osobom fałszywe paszporty. Trwało to co najmniej od początku 1941 roku aż do końca 1943. Poza paszportami był to także poświadczenia obywatelstwa Paragwaju, Hondurasu, Haiti oraz Peru. Chroniły one ich właścicieli przed wywózką do obozów śmierci.

Grupa według różnych szacunków wystawiła ok. 4-5 tys. tego typu dokumentów, zaś akcją paszportową objęto nawet 10 tys. osób. Jak czytamy we wspomnianej publikacji:

„W wyniku naszych prac zebrano dane na temat tożsamości 2987 posiadaczy paszportów, z uwzględnieniem co najmniej 275 nieznanych z imienia i nazwiska członków ich rodzin. Razem daje to 3262 osób stanowiących – w naszej ocenie – około 30–40 proc. spośród 8–10 tys. Żydów, których próbowała ratować grupa Ładosia. Wśród tych osób znajduje się 2306 obywateli Polski, 381 – Niemiec i 377 – Holandii. Polacy, Holendrzy i Niemcy stanowią blisko 94 proc. zidentyfikowanych posiadaczy paszportów Ładosia, z czego pierwsi z nich ponad 70 proc.”.

Zidentyfikowano także 796 osób, które dzięki paszportom przeżyły wojnę. 957 osób zginęło. Nieznany jest los około 46 proc. osób objętych akcją. Jak informują autorzy:

„Realne – w naszej ocenie – jest przeżycie od 25 do 35 proc. osób objętych akcją. Oznacza to, że przeżyć mogło od 2 do 3 tys.".

Grupę Ładosia tworzyli dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia. To przede wszystkim sam Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz, dyplomata Juliusz Kuehl oraz konsul Konstanty Rokicki. Ten ostatni osobiście przyczynił się do powstania około połowy wszystkich dokumentów.

 

dam/PAP,Fronda.pl