Demokratyczna ciągłość i kohabitacja

 

W 2023 roku prezydent Duda przeprowadził konstytucyjną procedurę przekazania władzy po wyborach parlamentarnych, najpierw powierzając misję utworzenia rządu Mateuszowi Morawieckiemu, a po jego dymisji – Donaldowi Tuskowi. Pomimo ostrej kohabitacji z nowym rządem, prezydent niejednokrotnie apelował o zgodę i współpracę, wskazując na nadrzędność interesu narodowego ponad polityczne spory.

W orędziu wygłoszonym na pierwszym posiedzeniu Sejmu X kadencji podkreślił:

„Najważniejszym moim przesłaniem od samego początku sprawowania urzędu była i jest współpraca w najważniejszych dla Polski sprawach”.

Obrona instytucji państwa

 

W mijającym roku prezydent stanął w obronie niezależności prokuratury, sprzeciwiając się próbom bezprawnego odwołania prokuratora krajowego bez jego zgody. Zainterweniował także w sprawie aresztowania i uwięzienia posłów Kamińskiego i Wąsika, rozpoczynając procedurę ułaskawienia, co spotkało się z szeroką debatą konstytucyjną.

Nie mniejsze kontrowersje budziła siłowa likwidacja mediów publicznych przez rząd Donalda Tuska, co odbiło się także szerokim echem poza granicami naszego kraju. Andrzej Duda ostro skrytykował bezprawne i niekonstytucyjne przejęcie TVP i Polskiego Radia na podstawie uchwały, przypominając o konieczności przestrzegania prawa. Podobny los spotkał także PAP.

Bezpieczeństwo i wojsko

 

Priorytetem prezydenta pozostawało i nadal jest kwestią najwyższej wagi wzmacnianie bezpieczeństwa narodowego. W ciągu ostatnich 12 miesięcy zainicjował nowelizację Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP, zaproponował tzw. ustawę strategiczną, a także 4-krotnie zwołał Radę Bezpieczeństwa Narodowego, m.in. w związku z atakami hybrydowymi z terytorium Białorusi, wykonywanymi na zlecenie Rosji. Jedno z posiedzeń odbyło się bezprecedensowo w Białymstoku, bezpośrednio przy granicy.

Prezydent podpisał 83 ustawy, przyznał 47 awansów generalskich i powołał 4 nowych dowódców.

 

W zakresie polityki bezpieczeństwa Prezydent Andrzej Duda, jako Zwierzchnik Sił Zbrojnych RP, objął patronat nad opracowaniem Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, która została przyjęta w 2020 roku. Dokument ten wyznaczył strategiczne cele w takich obszarach jak: obrona terytorialna, bezpieczeństwo energetyczne, cyberbezpieczeństwo, odporność instytucji państwa, ochrona ludności oraz rozwój zdolności militarnych.

 

W związku z dynamicznie zmieniającą się sytuacją międzynarodową – w tym pełnoskalową wojną Rosji przeciwko Ukrainie, napięciami na Bliskim Wschodzie i narastającymi zagrożeniami hybrydowymi – w 2024 roku Biuro Bezpieczeństwa Narodowego opracowało specjalny dokument z rekomendacjami aktualizującymi założenia strategii z 2020 roku. Rekomendacje te koncentrują się na pięciu kluczowych obszarach: wzmocnieniu odstraszania militarnego, przeciwdziałaniu operacjom dezinformacyjnym, ochronie infrastruktury krytycznej, wsparciu zdolności mobilizacyjnych państwa oraz koordynacji działań międzynarodowych w ramach NATO i Unii Europejskiej. Dokument ten stanowi praktyczną odpowiedź na nowe wyzwania i zagrożenia dla suwerenności i stabilności Polski oraz regionu.

 

Ważnym, choć często pomijanym elementem Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP jest również rola rodziny jako fundamentu odporności państwa. W dokumencie z 2020 roku podkreślono, że rodzina pełni kluczową funkcję w kształtowaniu postaw obywatelskich, przekazywaniu wartości patriotycznych oraz budowaniu więzi społecznych, które w sytuacjach kryzysowych zwiększają spójność i solidarność narodową. Strategia wskazuje, że silne, stabilne i wspierane przez państwo rodziny są jednym z filarów odporności społecznej na zagrożenia hybrydowe, w tym dezinformację i próby destabilizacji wewnętrznej. W rekomendacjach BBN z 2024 roku zaznaczono konieczność wzmocnienia polityki prorodzinnej jako elementu długofalowej strategii budowania bezpieczeństwa demograficznego i społecznego. W tym kontekście rodzina traktowana jest nie tylko jako wspólnota prywatna, lecz także jako ważny podmiot w systemie bezpieczeństwa państwa.

 

Aktywność międzynarodowa

 

Andrzej Duda w ciągu ostatniego roku odbył 30 wizyt zagranicznych i przyjął głowy 20 państw w Polsce, intensyfikując działania dyplomatyczne zwłaszcza w kontekście wojny na Ukrainie i sytuacji na Bliskim Wschodzie.

W marcu 2024 r. wraz z obecnym premierem Donaldem Tuskiem uczestniczył w wizycie w Waszyngtonie, upamiętniając 25-lecie obecności Polski w NATO. Prezydent wielokrotnie apelował o zwiększenie nakładów obronnych i kontynuowanie rozbudowy Sił Zbrojnych RP.

Ważne inicjatywy z ostatniego roku

 

  • Projekt ustawy strategicznej – dotyczący obrony narodowej i działań przeciwhybrydowych.
  • Weto budżetowe – pierwsze od 1989 r., wymierzone w działania rządu pomijające prerogatywy głowy państwa.
  • Sprzeciw wobec ustawy o „języku śląskim” – argumentowany brakiem uznania regionalizmu za język mniejszości.
  • Aktywne działania przeciwko nielegalnym deportacjom migrantów z Niemiec – prezydent interweniował na forum europejskim, broniąc polskich granic.

 

Wartości wspólnotowe i polityka historyczna

 

W ostatnim roku prezydent uczestniczył w wielu uroczystościach patriotycznych i wspierał inicjatywy upamiętniające wydarzenia historyczne, m.in. 80. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. W uroczystościach uczestniczył po raz pierwszy prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, który przyjął zaproszenie Andrzeja Dudy również na obchody Rzezi Woli.

Dwie kadencje, tysiące decyzji

 

Od 2015 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ponad 1300 ustaw, zawetował 13, a ponad 100 razy kierował wnioski do Trybunału Konstytucyjnego. Był aktywnym uczestnikiem debat nad reformą sądownictwa, polityką prorodzinną, energetyką jądrową i polityką klimatyczną UE. Brał udział w rozmowach pokojowych dotyczących Ukrainy oraz mediacjach w relacjach NATO–Turcja i UE–Ukraina.

Podsumowując, dziewięć lat prezydentury Andrzeja Dudy to okres silnych politycznych napięć, globalnych kryzysów i zmieniających się układów sił. Prezydent niejednokrotnie bronił niezależności instytucji państwowych, inicjował kluczowe rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa i aktywnie reprezentował Polskę na arenie międzynarodowej.

Jego kadencja kończy się w sierpniu 2025 roku. Już dziś wiadomo, że będzie to jeden z najdłużej i najbardziej aktywnie urzędujących prezydentów III RP.