Po otrzymaniu daru wolności religijnej w 313 r. pierwsze wspólnoty chrześcijańskie, w obliczu rodzących się kontrowersji, poczuły potrzebę ponownego opowiedzenia prawdy i głębi tajemnicy Chrystusa. „Sobór Nicejski nie wymyślił reguły wiary, ale jako owoc rozeznania Ojców, skodyfikował ją i przedstawił w autorytatywnej formie” – mówi w rozmowie z Vatican News Ksiądz Arcybiskup Flavio Pace, sekretarz Dykasterii ds. Popierania Jedności Chrześcijan, współodpowiedzialnej za organizację podróży apostolskiej w jej wymiarze ekumenicznym.

Powszechny wymiar Nicei

Wspólne upamiętnienie 1700. rocznicy Soboru Nicejskiego oznacza uznanie jedności wiary w Jezusa Chrystusa, która jednoczy nas wszystkich, ponad różnicami i podziałami, jakie rozwinęły się na przestrzeni wieków, najpierw na Wschodzie, a potem na Zachodzie. „28 września, na zakończenie audiencji z delegacją Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopola, która jak co roku przybyła do Rzymu na uroczystość Świętych Piotra i Pawła, Papież Leon XIV w jasny sposób wyraził pragnienie udania się do Nicei” – opowiada abp Pace i dodaje: „Pragnieniem Ojca Świętego było, by w upamiętnieniu Soboru Nicejskiego uczestniczyli nie tylko papież i patriarcha ekumeniczny, ale wszyscy światowi przywódcy Kościołów i wspólnot chrześcijańskich”.

Święto św. Andrzeja

Podróż apostolska Ojca Świętego przypada w dniach, w których Ekumeniczny Patriarchat obchodzi święto swojego patrona – św. Andrzeja – czczonego jako Protokletos, pierwszy powołany. Tradycyjnie w święcie tym uczestnicy delegacja Kościoła Rzymu, reprezentująca swojego biskupa. „W tym roku nie będzie to delegacja Stolicy Apostolskiej, lecz sam Papież, który wraz ze swoim bratem, Patriarchą Bartłomiejem, uda się na święto św. Andrzeja, aby wspólnie modlić się o jedność” – mówi abp Pace.

Ekumeniczne powołanie kościoła św. Efrema

W sobotę rano w kościele św. Efrema w Stambule Papież spotka się z przewodniczącymi Kościołów i wspólnot chrześcijańskich. „Jest to świątynia Syryjskiego Kościoła Ortodoksyjnego, ale pod pewnymi względami ma powołanie ekumeniczne, ponieważ stoi na ziemi, która od dawna należała do Kościoła katolickiego. W ubiegłych latach patriarcha Bartłomiej bardzo wspierał syryjską wspólnotę i dzięki jego usilnym prośbom papież Franciszek pozwolił na przekazanie tego terenu pod budowę kościoła” – tak o szczególnej historii tego kościoła opowiada abp Pace i tłumaczy sens wyboru tej lokalizacji na ekumeniczne spotkanie: „Kościół św. Efrema jest widocznym znakiem jedności – świadczy o tym, że skuteczna współpraca chrześcijan na terytorium Turcji jest możliwa”.

In unitate fidei – echo papieskiego zawołania

Na kilka dni przed podróżą apostolską do Turcji i Libanu Papież Leon XIV podpisał list apostolski In unitate fidei, napisany z okazji 1700. rocznicy Soboru Nicejskiego. Tak jego przesłanie interpretuje abp Pace: „Moim zdaniem, najpiękniejsze w Liście Apostolskim jest to, że jest on rozwinięciem zawołania Ojca Świętego: In illo uno unum – tylko w jednym, którym jest Chrystus, możemy powiedzieć, że możemy być zjednoczeni. In unitate fidei jest niejako wzmocnionym echem dewizy św. Augustyna, która prowadzi do modlitewnej i duszpasterskiej kontemplacji Soboru Nicejskiego jako daru na dzisiejsze czasy”.

Duch Święty zasadą jedności Kościoła 

Na zakończenie ostatniej audiencji generalnej Leon XIV poprosił o modlitwę w intencji swojej pierwszej podróży apostolskiej. Do tej modlitwy zachęca także abp Flavio Pace: „Wierzę, że wszyscy możemy zobowiązać się, by w trakcie papieskiej podróży wzywać Ducha Świętego tymi słowami, które Ojciec Święty umieścił na końcu swojego listu apostolskiego: aby Duch Święty prawdziwie był zasadą jedności, by ożywiał naszą wiarę i jednoczył nasze serca i umysły”.