Na forum Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii odbyła się prezentacja raportu prof. Zdzisława Krasnodębskiego ws. Europejskiego Funduszu Obronnego. Jest to nowe narzędzie, które ma pomóc państwom członkowskim w lepszym łączeniu zasobów w zakresie zamówień publicznych i finansowaniu inwestycji transgranicznych w interoperacyjną technologię obronną.

Na ten cel przeznaczono w sumie 13 mld euro, z czego 4,1 mld euro zasili bezpośrednio konkurencyjne projekty badawcze zaś 8,9 mld euro będzie do dyspozycji państw członkowskich w ramach współfinansowania inwestycji rozwoju prototypów a następnie kosztów certyfikacji i testów. Prof. Krasnodębski pozytywnie odniósł się do przedstawionej przez KE propozycji w zakresie Europejskiego Funduszu Obronnego zawierającej szereg istotnych zapisów, m.in. minimalną liczbę państw biorących udział w finansowanych projektach, otwarcie Funduszu na przedsiębiorstwa z państw sojuszniczych spoza UE, które zatrudniają i płacą podatki w jej państwach członkowskich czy wyodrębnienie przedsiębiorstw o średniej kapitalizacji (tzw. mid-cap companies) z grupy MŚP. Jednocześnie prof. Krasnodębski zwrócił uwagę na konieczność doprecyzowania części przepisów. „Ważną dla mnie kwestią jest podkreślenie roli państw członkowskich w podejmowaniu decyzji o tym, które z przedsiębiorstw otrzymają wsparcie z Funduszu, ponieważ to rządy są jedynymi klientami na rynku sektora. Równie ważne jest jasne zdefiniowanie priorytetów w polityce obronnej Unii, na podstawie których wybierane będą finansowane projekty, dlatego też zdecydowałem się wprowadzić szereg odniesień do unijnych dokumentów w tym zakresie” - mówił prof. Krasnodębski.

Koordynator Grupy EKR w Komisji ITRE podkreślił także, że dla rozwoju europejskiego przemysłu obronnego w sferze globalnej i, dzięki temu, wzmocnienia strategicznej autonomii Unii Europejskiej niezbędne jest zrównoważenie europejskiej bazy przemysłowo-technologicznej sektora obronnego oraz wspieranie nowych form współpracy między przedsiębiorstwami z różnych państw członkowskich. „Istotne będzie też zapewnienie możliwie jak najszerszego udziału w Funduszu wszystkich europejskich przedsiębiorstw, w tym również i tych, które wchodzą w skład podmiotów z państw pozaeuropejskich. Powinno się to odbywać po odpowiedniej weryfikacji oraz przy zachowaniu wszelkich niezbędnych procedur bezpieczeństwa, jednak kontrola ta nie powinna nakładać na nie żadnych restrykcji, które mogłyby mieć negatywny wpływ na wynik projektu. Należy natomiast doprecyzować zapisy dotyczące praw własności intelektualnej do projektów realizowanych za unijne pieniądze przez takie przedsiębiorstwa oraz jasne określić, z którymi państwami trzecimi Unia może współpracować w dziedzinie polityki obronnej, a z którymi nie. Stąd na przykład poprawka wykluczająca z uczestnictwa w Funduszu państwa, na które nałożone zostały unijne sankcje” - mówił prof. Krasnodębski.

Sprawozdanie trafi teraz do negocjacji. Głosowanie w komisji ITRE powinno odbyć się w listopadzie, zaś pod obrady na sesji plenarnej dokument trafi najprawdopodobniej w grudniu.

Katarzyna Ochman-Kamińska/Biuro Prasowe Grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów